Những nhà nha khoa đã phát hiện, rễ và quả Dành dành có công dụng thanh nhiệt, giải độc, hạ huyết áp,… rất tốt cho những người mắc bệnh bị suy giảm mọi chức năng thận như suy thận, viêm cầu thận.
Đặc điểm cây Dành dành
Cây Dành dành hay còn mang tên khác là chi tử, mang tên khoa học là Gardenia Jasminoides Ellis , thuộc họ Coffe Rubiaceae.
Cây Dành dành sống nhiều ở những nước Đông Nam Châu Á. Chúng mọc hoang ở những nơi gần rạch nước, nhiều nhất là ở những vùng đồng bằng từ Nam Hà tới Long An. Cũng có thể có nhiều nơi thích trồng loại cây này làm cảnh.
Người ta thường sử dụng phần lá, rễ và quả dành dành để điều trị. Trong số đó, lá thường được sử dụng tươi, thu hái quanh năm.
Rễ cũng khá được thu hái quanh năm, đem rửa sạch, thái lát mỏng, phơi khô để sử dụng dần. Quả sẽ được hái khi đã chín, ngắt bỏ cuống đem phơi hoặc sấy khô.
Dành dành là một loại cây nhỏ, cao khoảng 1 – 2m có thân thẳng, nhẵn, phân thành nhiều cành.
Lá hình thuôn trái xoan hay hình bầu dục dài, nhẵn bóng mọc đối nhau. Hoa mọc đơn độc ở đầu cành, có white color tinh khiết, rất thơm, thường nở vào ngày hè.
Quả có hình chén với 6 – 9 góc, có 2 – 5 ngăn, chứa rất nhiều hạt, khi chín có màu vàng đỏ, hương thơm và vị hơi đắng.
10 tác dụng của cây Dành dành
Trị viêm thận cấp
Sử dụng 15g dành dành, 40g bồ công anh, 30g hoạt thạch sắc lấy nước uống hằng ngày. Uống mỗi ngày một thang, liên tục từ 2 – 3 tháng.
Trị bí tiểu tiện, sỏi đường tiết niệu
Sử dụng rễ dành dành, cỏ mã đề, kim tiền thảo, mỗi vị 12g sắc nước uống. Mỗi ngày uống 1 thang, liên tục trọng vòng 10 ngày.
Trị viêm sỏi thận
Sử dụng
– Quả dành dành 20g
– Kim tiền thảo 30g
– Vỏ núc nác 16g
– Lá mã đề 20g
– Xương bồ 8g
– Mộc thông 12g
– Tỳ giải 30g
– Cam thảo đấy 16g
– Ý dĩ nhân 20g
– Quế chi 4g
Toàn bộ những vị trên đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô trong bóng mát rồi cho vào ấm đất sắc với 4 bát nước. Sắc cho tới lúc còn 2 bát, sau đó chắt hết nước ra rồi lại cho 4 bát nước khác vào sắc tiếp 2 lần nữa, mỗi lần sắc còn 1,5 bát.
Trộn toàn bộ 3 lần nước lại với nhau và phân thành nhiều lần uống trong ngày. Nên sử dụng liên tục từ 2 – 3 tháng.
Chữa vàng da, vàng thị lực, viêm gan:
Sử dụng 12g Dành dành, 24g Nhân trần sắc với 600ml nước cho tới khi cô lại còn 100ml rồi cho thêm phần nào đường đủ thành siro. Sử dụng siro này phân thành 3 lần uống trong ngày.
Hoặc cũng đều có thể sử dụng phương thuốc “chi tử bá bì thang” của Lâm sàng thường dụng trung thủ sách như sau: Dành dành 16g, Hoàng bá 12g, Cam thảm 4g đem sắc thành nước uống.
Chữa lở loét, trong cổ họng đau không thể nuốt thức ăn
Sử dụng quả Dành dành đốt cho thành than rồi hòa với lòng trắng trứng bôi vào chỗ vết thương, trong cổ họng sẽ giảm bớt đau nhanh gọn lẹ.
Chữa hiện tượng đau đầu, ù tai, chảy máu mũi
Sử dụng 16g quả Dành dành sao vàng, hạ thổ, 16g hạt Muồng sao cháy đen rồi sắc hai vị này thành nước uống hằng ngày.
Chữa thổ huyết, ho ra máu
Sử dụng 20g quả Dành dành sao vàng và 20g hoa Hoè sắc với nước uống. Khi uống nên cho thêm một chút muối để thuốc phát huy được hiệu quả.
Chữa chảy máu mũi
Sử dụng quả Dành dành, rễ cỏ tranh, lá sen, mỗi vị 12g sắc thành nước uống.
Chữa bong gân, đau nhức
Sử dụng Dành dành đem xay nhỏ, tán thành bột khô trộn với phần nào rượu, phần nào bột dẻo rồi đắp lên chỗ vết thương, băng bó lại cảnh giác. Cứ 3 – 5 ngày lại thay thuốc một lần.
Tuy vậy trong trường hợp viêm tấy nặng có thể thay thuốc ngày một lần. Lưu ý phương thuốc này không có công dụng khi bị gãy xương.
Chữa mụn nhọt
Sử dụng 12g Dành dành, 15g Bồ công anh, 8g Kim ngân hoa đem sắc nước uống. Uống liên tục trong vòng 7 ngày cho tới khi mụn nhọt gom mủ và khô lại.
Ngoài những tác dụng trên, Dành dành còn có thể chữa phù thũng do nóng trong người độc, bỏng, côn trùng cắn,…