Một trong những nguyên nhân chính gây đau sườn lưng là những căn bệnh của đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm, trong đó bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là phổ cập nhất. Đấy là chứng bệnh tác động rất rộng tới tài chính và đời sống bệnh nhân cũng như toàn xã hội.
Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp trị liệu và cách phòng tránh qua nội dung bài viết tại đây để sở hữu cái nhìn đúng đắn nhất về chứng bệnh này.
1. Bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là gì?
Đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm nằm trong khoang gian đốt xương sống, bao gồm 3 thành phần: nhân nhầy, mâm sụn và vòng sợi. Nhân nhầy nằm giữa, vòng sợi và mâm sụn bọc bên phía ngoài, được thắt chặt và cố định bằng dây chằng dọc trước và dọc sau.
Trong ĐK thông thường, đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm có tính năng chịu những áp lực của toàn bộ phần trên cơ thể dồn xuống, đáp ứng nhu cầu nhu yếu hoạt động xương cột sống, chịu lực ép khi cơ thể thay đổi tư thế khỏi trục sinh lí, tránh những tổn thương. Hơn nữa cơ chế giảm xóc giúp làm nhẹ dư chấn theo trục xương cột sống do kinh nghiệm truyền lực trải đều và cân đối.
Thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là trạng thái nhân nhầy dịch chuyển ra khỏi ranh giới giải phẫu do đứt rách nát vòng sợi đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm. Hướng thoát vị có thể ra trước, ra sau, hoặc lệch bên, đàn áp vào rễ, dây não bộ và tủy sống.
Hai vị trí thường gặp nhất là thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống cổ và xương cột sống thắt sườn lưng, xương cột sống sườn lưng ít gặp. Là nguyên nhân gây ra những chứng đau sườn lưng mạn tính hoặc đau não bộ tọa (chiếm tỉ lệ 95% do nguyên nhân thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống thắt sườn lưng), đau vai gáy, hội chứng cố vai cánh tay.
2. Nguyên nhân gây nên bệnh
Đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm có tính năng thích ứng với những sinh hoạt cơ học và chịu những áp lực lớn, thỉnh thoảng là liên tục và thường xuyên. Mặt khác đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là thành phần ít được nuôi dưỡng, chính vì vậy, trạng thái thoái hóa tổ chức sẽ sớm xẩy ra, chính thức xuất hiện ở lứa tuổi 20-40 tuổi.
Hiện tượng thoái hóa tổ chức bao gồm: Biến hóa tính chất vòng sợi, mâm sụn, thay đổi cấu trúc của nhân nhầy làm mất tính đàn hồi và giảm kinh nghiệm chịu lực, nhân đĩa mỏng đi, ranh giới giữa nhân đĩa và vòng sụn giảm.
Đây đó là yếu tố nguy cơ tiềm ẩn gây nên bệnh, có thế chỉ với sau một động tác tư thế xấu hay gặp chấn thương sẽ làm đứt vòng sợi tạo nên trạng thái thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm.
Hoặc trong ĐK tính năng đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm hoàn toàn thông thường, do gặp chấn thương xương cột sống đột ngột với lực quá nặng sẽ gây nên bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm.
Khối hệ thống xung quanh đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là tủy sống và rất nhiều rễ, nhánh dây não bộ khác nhau. Khi đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm đàn áp vào, gây đau tại chỗ, co cứng lại cơ tại chỗ, hoặc đau lan, tê nhức dọc từ đường đi của rễ não bộ. Trạng thái này còn có thể diễn biến cấp hoặc mạn tính hoặc tái đi tái phát nhiều lần có những đợt cấp trên mạn.
3. Triệu chứng và những dấu hiệu phân biệt
Hai vị trí thường gặp nhất ở bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống cổ và xương cột sống thắt sườn lưng, vì vậy chúng tôi sẽ đề cập đến triệu chứng của chứng bệnh phổ cập này, giúp cho bạn đơn giản dễ dàng phân biệt.
Bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống cổ
- Đau vùng cổ gáy, đau lan xuống vai, cánh tay và mu bàn tay đến những ngón tay. Có thể đau cấp tính sau gặp chấn thương hoặc đau ê ẩm, đau tăng khi hoạt động xương cột sống cổ ( khi ngồi thời gian dài, khi xoay trái, xoay phải, cúi gập đầu…), khi thay đổi thời tiết nhất là khi trời lạnh, ẩm thấp.
- Hạn chế hoạt động xương cột sống cổ, nhất là trong trường hợp đau cấp tính.
- Điểm đau xương cột sống (là vị trí những gai sau) khi ấn vào người bị bệnh đau.
- Co cứng lại cơ cạnh xương cột sống cổ.
- Rối loại cảm hứng: tê nhức, rát bỏng hoặc có cảm hứng như kiến bỏ ở vai, cánh tay và cẳng tay dọc đường đi của những dây não bộ.
- Dấu hiệu bấm chuông: Ấn những điểm cạnh sống tương ứng với lỗ tiếp hợp người bị bệnh đau, đau lan xuống vai, cánh tay và bàn tay.
- Nghiệm pháp kéo giãn cổ: người bị bệnh giảm đau.
- Nghiêng đầu bệnh về bên đau, sử dụng tay ép đỉnh đầu, người bị bệnh đau tăng (nghiệm pháp Spurling).
- Hơn nữa còn có một vài triệu chứng khác như tê nhức, teo cơ hai tay, hiện tượng đau đầu, hoa thị lực chóng mặt quay cuồng, giảm thị lực, ù tai, mệt rũ rời…
Bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống thắt sườn lưng
Đau vùng thắt sườn lưng, có thể đau lan xuống mông, đùi và cẳng chân đến tới tận mu cẳng bàn chân và ngón chân. Mức độ đau tùy thuộc vào nguyên nhân gây thoát vị, mức độ đàn áp tủy và rễ não bộ…
Nếu tổn thương rễ não bộ L5, người bị bệnh đau lan xuống mông, mặt sau đùi, mặt trước ngoài cẳng chân, đến thị lực cá ngoài, đến mu chân rồi đến ngón cái.
Nếu tổn thương rễ S1, người bị bệnh đau lan xuống mặt sau mông đùi, mặt sau cẳng chân, xuống lòng cẳng bàn chân rồi đến ngón út. Đau ê ẩm, đau tăng khi hoạt động xương cột sống thắt sườn lưng, khi ho, hắt xì hơi…
Xương cột sống thắt sườn lưng giảm hoặc mất đường cong sinh lí, cơ cạnh sống co cứng lại.
Ấn những điểm đau xương cột sống (vị trí những gai sau) người bị bệnh đau. Điểm đau cạnh sống (cách đường giữa 2cm) người bị bệnh đau, đau lan xuống mông và chân theo vị trí đường đi của rễ não bộ.
Hơn nữa, một vài dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm khác như: Giảm hoặc mất phản xạ 2 chân, teo cơ, mệt rũ rời, ăn và uống kém…
Trên đó là những triệu chứng lâm sàng của loại bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm. Tuy vậy để chẩn đoán đúng đắn, bạn cần đến những trung tâm y tế thăm khám và làm những xét nghiệm cận lâm sàng thì mới có thể chẩn đoán xác định đồng thời cùng lúc biết được mức độ của loại bệnh và những tổn thương kèm theo.
4. Phương pháp trị liệu
Y khoa văn minh
Nguyên tắc trị liệu bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm là nằm nghỉ tại giường, sử dụng thuốc, kéo dãn xương cột sống, vật lí trị liệu.
- Chụp cận lâm sàng
Chụp X-Quang thường quy: Review được trạng thái xương cột sống, nhất là trong số trường hợp thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm do gặp chấn thương. Đồng thời cùng lúc giúp chẩn đoán phân biệt với những bệnh lí xương cột sống khác.
Chụp cắt lớp (CT-Scanner): xác định được vị trí tổn thoát vị và những tổn thương liên quan.
Chụp cộng hưởng tử (MRI): nhận xét đúng đắn nhất vị trí, mức độ đàn áp và tổn thương ứng dụng xung quanh.
Người mắc bệnh nằm nghỉ tại giường, trên nệm cứng từ 5-7 ngày, nhất là trong mức độ cấp. Đấy là cách tốt nhất cho trị liệu.
Thuốc được sử dụng là giảm đau, chống viêm, giãn cơ. Thuốc giảm đau thường sử dụng nhất trong trường hợp đau nhẹ là Acetaminophen, những trường hợp đau nặng, kèm theo hội chứng rễ (đau lan dọc đường đi của dây não bộ) có thể sử dụng thuốc giảm đau não bộ như Lyrica, Tegretol, Elavil…
Thuốc chống viêm gồm nhóm non-steroid như Meloxicam, Diclofenac…, chống viêm steroid Solumedrol, Depersolon… sử dụng trong trường hợp nặng, cần để ý những bệnh lí đay dạ dày khi sử dựng thuốc chống viêm. Thuốc giãn cơ như Mephenesin, Mydocal…
Vật lí trị liệu: Chiếu đèn hồng ngoại, sóng ngắn từ trường, điện xung… phối kết hợp kéo dãn xương cột sống theo mức độ tăng dần, suốt thời gian 15-20 ngày.
Hơn nữa nếu trị liệu nội khoa không hiệu quả, có thể sử dụng những phương pháp phối kết hợp như chọc hút đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm, tiêm nội đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm bằng Corticoid, trị liệu bằng Laser, tiêm ngoài màng cứng. Không sử dụng ngoại khoa được xem xét khi trị liệu nội khoa và những phương pháp khác thất bại hoặc có dấu hiệu não bộ nặng thêm.
Đông Y
Những phương pháp trị liệu bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm bằng Y học phương đông hiện đang rất rất được quan tâm với Đặc điểm an toàn và đáng tin cậy và giảm đau hiệu quả.
- Với thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống cổ
Có thể sử dụng bài Quyên tý thang gồm những vị: Khương họat 8g; Phòng phong 8g; Xích thược 12g; Khương hoàng 12g; Đương quy 12g, Cam thảo 04g; Sinh Khương 08g; Hoàng kỳ 12g; Đại táo 08g.
- Với thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm xương cột sống thắt sườn lưng
Nếu như bạn đau từ vùng sườn lưng, xuống mông đùi và hai chân, có thể sử dụng bài Độc hoạt tang kí sinh thang gồm những vị: Độc hoạt 08g; Phòng phong 08g; Tang kí sinh 12g; Đẳng sâm 08g; Phục linh 04g; Cam thảo 06g; Xuyên khung 08g; Đương quy 12g; Thục địa 08g; Bạch thược 12g; Tế tân 04g; Đỗ trọng 12g; Tần giao 12g; Ngưu tất 08g; Quế tâm 04g.
Nam y
Hình như, tùy từng nguyên nhân và thể trạng bệnh nhân mà có thể gia giảm những vị thuốc khác nhau hoặc sử dụng phối kết hợp một vài vị thuốc nam có công dụng giảm đau, chống viêm, hoạt huyết như: Dây đau xương, lá lốt, cây mã đề, tam thất…
Hơn nữa những thủ thuật châm kim, xoa bóp bấm huyệt, khí công dưỡng sinh cũng có thể có công dụng trị liệu hiệu quả nhất là giảm đau, giãn cơ.
5. Cách phòng tránh bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm
Để phòng tránh bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm cần ăn và uống khá đầy đủ đủ dinh dưỡng và rèn luyện cơ thể khỏe mạnh nhất là một xương cột sống vững chãi, vì vậy cần phải có thói quen giữ gìn tư thế xương cột sống đúng trong những công việc và sinh hoạt mỗi ngày.
So với học viên, người lao lực trí óc, cần ngồi đúng tư thế, khoảng 1-1,5 giờ đứng lên đi bộ và tập một vài động tác thể dục có lợi. Vừa có công dụng tốt với sườn lưng, vừa giúp cho cho tinh thần sảng khoái thao tác làm việc hiệu quả hơn.
Với những người lao lực tay chân, tránh mang vác đồ quá nặng, lệch bên. Khi nâng vật cần nâng từ từ, để xương cột sống thích ứng với lực trải đều, tránh trạng thái ép lực đột ngột gây đau cấp trong thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm.
Khi đã mắc bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm, chúng ta nên thay đổi một vài thói quen có ích cho tình hình sức khỏe như giảm cân, không uống rượu bia, thuốc lá, tránh lo lắng, mệt rũ rời… Cùng với việc tập những động tác nhẹ nhàng, tăng mức độ mềm dẻo, nâng cao thể trạng.
Trên đó là những chia sẻ hỗ trợ cho mình những thông tin quan trọng về loại bệnh thoát vị đĩa vùng đệm gọi tắt đĩa đệm, một cănệ bnh đang rất phổ cập và trở thành mối lo ngại của toàn xã hội. Hy vọng qua nội dung bài viết này, các bạn sẽ có thêm những kỹ năng và kiến thức có lợi và cách phòng tránh bệnh hiệu quả cho mình và mái ấm gia đình.
Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ mang ý nghĩa xem thêm, không nên vận dụng khi không có sự hướng dẫn và sử dụng từ BS.
