Vui chơi là hoạt động quan trọng giúp tối ưu tất cả các lĩnh vực phát triển ở trẻ em bất kỳ lứa tuổi nào. Thông qua chơi đùa trẻ có cơ hội khám phá thế giới xung quanh, học hỏi, kết bạn để hoà nhập, phát triển và lớn lên. Đồ chơi và trò chơi theo từng lứa tuổi cùng với sự khích lệ, hướng dẫn của cha mẹ hay người chăm sóc là nền tảng từ môi trường tạo cho trẻ phát triển tốt nhất.
Bác sĩ Hoàng Vũ Quỳnh Trang, Khoa Tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết với trẻ tự kỷ hay chậm phát triển, chậm nói sẽ có khó khăn về tương tác xã hội và giao tiếp. Chẳng hạn trẻ không tự khởi xướng hội thoại trong khi khả năng ngôn ngữ giới hạn sẽ làm bạn bè, thầy cô không nhận biết nhu cầu vui chơi của trẻ. Từ đó cơ hội chơi chung bị hạn chế và cơ hội học hỏi cũng như khám phá thế giới bị cản trở.
 |
|
Ảnh minh họa: Lê Phương. |
Thay vì chơi tương tác và chơi giả vờ với sự bắt chước làm theo lệnh, trẻ tự kỷ chỉ chơi một mình hoặc chơi song song, tức là chơi bên cạnh nhưng không tương tác. Trẻ chơi một cách yên ắng làm cha mẹ yên tâm vì không có cãi nhau, thậm chí đánh nhau như các trẻ cùng lứa tuổi khác nhưng kết quả thì không phát triển đúng mức tuổi thật của trẻ.
Theo bác sĩ Trang, trẻ tự kỷ không chỉ cần được đến trường, được học giáo dục đặc biệt mà phụ huynh chính là người thầy đầu tiên của con mình. Phải biết định hướng phát triển đúng cho con. Cần hiểu con đang ở mức phát triển nào của từng lĩnh vực vận động thô, vận động tinh, ngôn ngữ, nhận thức, cảm xúc, tương tác xã hội qua hành vi cụ thể như thế nào. Sau đó biết con đang ở giai đoạn giao tiếp nào tự phát, yêu cầu hay giao tiếp sớm và tương tác.
Từ việc hiểu biết, cần đặt mục tiêu cải thiện giao tiếp của con qua những kỹ năng trước lời nói như chú ý, bắt chước, chú ý liên kết, luân phiên. Quan trọng nhất là biết cách cấu trúc cùng chơi với con để trẻ hợp tác đem đến hiệu quả, khắc phục khó khăn hiện tại. Kỹ năng giao tiếp trước lời nói sẽ được tối ưu nếu trẻ được chơi chung với bạn, có tương tác và kỹ năng chơi sẽ phát triển từ tự phát hay song song sang chơi chức năng và biết giả vờ.
Bác sĩ Hoàng Vũ Quỳnh Trang tập huấn “Làm thế nào để giúp trẻ tự kỷ chơi chung và tương tác xã hội” ngày 24/9 tại Trung tâm Hỗ trợ Giáo dục hòa nhập, 108 Lý Chính Thắng, quận 3, TP HCM. Đăng ký qua tin nhắn đến số 0913 70 22 35.
Lê Phương