Khạc đờm có máu, chảy máu hoặc tắc nghẽn mũi, tai bị chẹn, nghe tiếng ồn vang vọng, khiếm thính, đau đầu, cổ sưng, mí mắt rủ, tê mặt… là dấu hiệu phổ biến của ung thư vòm họng.
 |
|
Ảnh minh họa: Menshealth. |
Chồng của ca sĩ nổi tiếng thế giới Celine Dion đã qua đời sáng 14/1 sau nhiều năm chiến đấu với bệnh ung thư vòm họng. Phát hiện bệnh từ năm 1999, René Angélil đã trải qua hai lần phẫu thuật và nhiều đợt xạ trị, có thời điểm được tuyên bố chữa khỏi ung thư, cuối cùng đã chia tay cuộc đời ở tuổi 73.
Bác sĩ Lim Hong Liang, chuyên khoa Ung thư đầu mặt cổ, Trung tâm ung thư Parkway (PCC), cho biết ung thư vòm họng thường gọi là ung thư mũi, xảy ra khi các tế bào ung thư phát triển từ các mô trong mũi hầu, khu vực phía sau khoang mũi và trên mặt sau của cổ họng. Do có tính chất đặt biệt nên ung thư biểu mô vòm họng thường được đề cập như một bệnh tồn tại riêng biệt bên cạnh các loại ung thư cổ và đầu khác.
Đến nay chưa có kết luận về nguyên nhân chính xác gây bệnh ung thư nói chung. Bước đầu các nhà khoa học thấy rằng tình trạng nhiễm virus Epstein Barr (EBV) là yếu tố quan trọng trong sự phát triển của ung thư vòm họng. Nghiên cứu còn cho thấy nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư vòm họng như ăn quá nhiều cá muối từ khi còn nhỏ, ăn nhiều thực phẩm bảo quản và lên men, hút thuốc lá. Trong gia đình, cha mẹ bị bệnh này thì con cái của họ có nguy cơ mắc cao hơn những người khác.
Các triệu chứng phổ biến của ung thư vòm họng (NPC) bao gồm:
– Chảy máu hoặc tắc nghẽn mũi.
– Đờm có máu.
– Các triệu chứng ở tai như tai bị chẹn, tiếng ồn vang vọng, khiếm thính.
– Đau đầu.
– Cổ sưng lên từ hạch bạch huyết phình to.
– Mí mắt rủ xuống, hoa mắt, tê mặt do liên quan đến thần kinh sọ não.
– Các triệu chứng bệnh diễn biến nặng như giảm cân, mệt mỏi, đau xương…
Nếu bệnh nhân có biểu hiện nghi ngờ ung thư vòm họng, bác sĩ sẽ kiểm tra trực quan mặt sau của mũi người bệnh bằng cách soi đèn. Khi đó, một ống sáng linh hoạt được đưa qua lỗ mũi vào mặt sau của khoang mũi, phát hiện bất thường bác sĩ sẽ chỉ định sinh thiết để xác nhận bệnh lý.
Sự tiên lượng và các phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn (mức độ) của bệnh. Đối với bệnh nhân ung thư vòm họng giai đoạn đầu (từ giai đoạn một đến 4B), phác đồ điều trị chủ yếu là xạ trị. Phương pháp này sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư và chỉ ảnh hường đến các tế bào trong khu vực điều trị. Các khu vực được điều trị bao gồm không gian phía sau mũi cũng như hai bên cổ. Các kỹ thuật bức xạ hiện đại hơn như hình ảnh hướng dẫn xạ trị (IGTR) có thể cung cấp các tia xạ đến khu vực cần điều trị chính xác hơn và ít tác dụng phụ hơn.
Bệnh nhân ở giai đoạn muộn phải kết hợp điều trị bằng hóa trị lẫn xạ trị. Hóa trị van là phương pháp điều trị chính cho bệnh nhân bị di căn và tái phát sau khi xạ trị. Phẫu thuật có thể tính đến với trường hợp có khối u tái phát trong mũi mà không có ở bất kỳ vị trí nào khác. Phẫu thuật cổ cũng có thể được xem xét ở những bệnh nhân có hạch ở cổ sau khi xạ trị.
Các triệu chứng sau đây ở giai đoạn nặng hơn và có nguy cơ tái phát cao sau điều trị:
– Sự xâm lấn đáy họp sọ bởi khối u nguyên phát (giai đoạn 3).
– Sự xâm nhập các dây thần kinh xung quanh sọ (giai đoạn 4A), với các biểu hiện như rũ mí mắt, hoa mắt…
– Các hạnh bạch huyết phình to ở cổ, đặt biệt khi hạch lớn hơn 6 cm ở cả hai bên cổ (giai đoạn 4B) hoặc hạch ở hố thượng đòn tại đáy cổ, trên xương đòn (giai đoạn 4B).
– Ở giai đoạn nặng của ung thư vòm họng, các vị trí thường bị di căn là xương, phổi và gan. Khi đó, việc điều trị chủ yếu là giảm nhẹ đau đớn chứ không thể cứu sống bệnh nhân.
Trần Ngoan
[email protected]
