Phòng biến chứng mù mắt cho người tiểu đường

Bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường (DME) là nguyên nhân hàng đầu gây mù ở người tiểu đường type 1 và type 2 trong độ tuổi lao động. Bệnh gây tổn thương các mạch máu nhỏ của võng mạc. Dịch bị rò rỉ từ các mạch máu tổn thương vào vùng võng mạc trung tâm, gây phù và dẫn đến giảm thị lực nếu không được điều trị.

Các yếu tố liên quan đến DME là nồng độ đường trong máu HbA1c, thời gian bị đái tháo đường, tăng huyết áp tâm trương, giới tính. Bệnh nhân cần theo dõi trong 2-12 tháng tùy vào mức độ trầm trọng của bệnh lý võng mạc, cũng như tình trạng phù hoàng điểm.

Bệnh nhân tiểu đường nên thăm khám mắt định kỳ.

Kiểm soát đường huyết là biện pháp điều trị bệnh võng mạc đái tháo đường hiệu quả nhất. Bên cạnh các phương pháp điều trị bằng laser, corticosteroids, các nghiên cứu ngắn hạn gần đây phát hiện thấy lợi ích khi tiêm vào nội nhãn thuốc ức chế các yếu tố kích thích phát triển mạch máu (yếu tố phát triển tế bào nội mô mạch máu VEGF). Phương pháp này có thể ngăn ngừa rỉ dịch và gây phù hoàng điểm từ các mạch máu.

Ngoài kiểm soát đường huyết, người đái tháo đường cần khám mắt định kỳ để phát hiện bệnh DME. Đối với đái tháo đường type 1, nên khám mắt lần đầu sau 3-5 năm phát hiện và sau đó theo dõi hàng năm. Còn đối với đái tháo đường type 2, nên khám mắt lần đầu ngay khi phát hiện bệnh và cũng theo dõi hàng năm.

Để phòng chống các bệnh đáy mắt gây mù thường gặp, người già và bệnh nhân đái tháo đường, tim mạch, xơ vữa mạch máu… cần khám mắt định kỳ mỗi năm tại các bệnh viện, trung tâm mắt có khám chuyên khoa đáy mắt. Các cơ sở này có phương tiện chẩn đoán hỗ trợ như chụp đáy mắt màu, chụp cắt lớp quang học, chụp mạch huỳnh quang.

Bệnh nhân đái tháo đường cũng có thể tự kiểm tra thị lực 2 mắt tại nhà bằng cách sử dụng lưới Amsler theo 4 bước. Đó là đeo kính (nếu đã có vấn đề thị lực khác như cận thị) giữ thẳng tay cầm lưới Amsler phía trước mặt, ngang tầm mắt che một mắt, mắt còn lại tập trung nhìn thẳng vào điểm màu đen ở trung tâm của lưới trong khoảng 10 giây (lưu ý phải đảm bảo nhìn thấy điểm trung tâm cùng với cả 4 góc và cạnh của lưới). Kết quả bất thường nếu nhìn thấy các đường thẳng của lưới bị nhòe, gợn sóng, đứt gãy hoặc biến mất. Sau đó, lặp lại tương tự cho mắt thứ 2.

Mắt bất thường (trái) khi nhìn thấy các đường thẳng của lưới Amsler nhòe, gợn sóng, đứt gãy, biến mất.

Khi có dấu hiệu mắt mờ đột ngột, có điểm mờ ở trung tâm hình ảnh, hoặc nhìn thấy hình ảnh bị méo mó, biến dạng cần nhanh chóng tới các cơ sở có bác sĩ chuyên khoa đáy mắt để chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Tuyết Nhung
Bệnh viện Mắt Hà Nội